Adierazkortasuna euskaraz lantzeko proposamen didaktikoa: imitazio-jolasak

Jon Basauri Alberdi; Iñigo Otaegi Etxezarreta

doi:10.59866/eia.v1i69.275

Egileak

Jon Basauri Alberdi Elgoibar Ikastola
Iñigo Otaegi Etxezarreta Mondragon Unibertsitatea

DOI:

https://doi.org/10.59866/eia.v1i69.275

Gako-hitzak:

euskara, ahozkotasuna, adierazkortasuna, imitazioa, ahoskera, gorputz-adierazpena

Laburpena

Gazteei euskarak ez die balio funtzio premiazkoak asetzeko, gaztelania behar dute haserretzeko, pozteko, harritzeko; nor izateko, alegia. Hezkuntzan, oro har, ahozko jarduna ez da lantzen, ondorioz, orriotan euskaraz eta ahozko adierazkortasuna lantzeko sekuentzia didaktikoa proposatzen da. Ikasleek kaleko hiztunen hizketaldiak imitatzea da lanaren muina, helburua baita ahoskera eta gorputz-adierazpena erregulatzen ikastea eta askotariko baliabide linguistikoak ezagutzea eta erabiltzea.

Deskargak

Oraindik ez dago deskargen inguruko informaziorik.

Erreferentziak

Ahotsak (d. g.). Tolosaldekoa (Hizkera). Ahotsak.eus. https://ahotsak.eus/eus-kalkiak/erdialdekoa-gipuzkera/erdigunekoa-g/tolosaldekoa/ (2023ko ekainaren 20an kontsultatua).

Aini, N., Khoyimah, N. eta Santoso, I. (2020). Improving students speaking ability through repetition drill. Project (Professional Journal of English Education). https://doi.org/10.22460/project.v3i1.p26-35 DOI: https://doi.org/10.22460/project.v3i1.p26-35

Alberdi Larizgoitia, J. (1994). «Hitanoa non eta nork erabiltzen duen», Euskera 39 (3): 983-993. (1996). Euskararen tratamenduak. Erabilera. Iker bilduma, 9. zenbakia. Bilbo: Euskaltzaindia: 163-297.

Altuna, J. (2023). Hizkuntzaren funanbulistak. Hizkuntza-sozializazioa kirol-eremuan adin eta generoan ardaztuta. [Doktorego-tesia]. Euskal Herriko Unibertsitatea.

Altuna, J., eta Hernández, J. M. (2018). «% 2,7a: euskara, generoaz mintzo?», BAT Soziolinguistika Aldizkaria, 106, 2018 (1): 115-144.

Altuna, J., eta Hernández, J. M. (2018). Hitza eta ekintzak. Chihiroren bidaia euskal hiztun nerabeen bila. Eskola Hiztun Bila Jardunaldiak, 2018-10-10.

Altza, J. (2021). «Lurdes Oñederra: "Euskaltzaindia ez da matxista, baina bada euskaltzain matxistarik oraindik ere"» .Argia. https://www.argia.eus/albistea/euskaltzaindia-ez-da-matxista-baina-bada-euskaltzain-matxistarik-oraindik-ere (2023ko apirilaren 15ean kontsultatua).

Amonarriz, E., Osa, E. eta Arruti, I. (2004). «Ahozkotasuna eremu ez-kurrikularrean hizkuntz proiektuaren markoan», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 51: 137-158.

Amonarriz, E. (2015). «Ahozkotasuna soziolinguistikaren behatokitik», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 96: 103-127.

Amonarriz, E. (2019). Kike Amonarrizen hitzaldia osorik [Bideoa]. Soraluze.https://plaentxia.eus/soraluze/1575458799745-kike-amonarrizen-hitzaldia-osorik-bideoan(2023ko apirilaren 14an kontsultatua).

Arbelaitz, L. eta Arruti, A. (2023/03/26). «Euskara: atzera ala aurrera goaz?», Iñaki Iurrebaso soziologoarekin elkarrizketa. Larrun (283). https://www.argia.eus/astekaria/docs/2818/pdf/Larrun_283.pdf (2023ko apirilaren 14an kontsultatua).

Aryani, R. eta Rizkiyani, F. (2017). «Video Educative Learning to Improve Listening and Speaking Skills of English by Imitate the Native Speaker», in English Language and Literature International Conference (ELLiC) Proceedings (1): 206-210.

Azpeitia, A. eta Alonso, I. (2015). «Unibertsitatea eta eskola elkarrekin ahozko hizkuntzaren didaktika lantzen: egunkarien erabilera etengabeko pres-takuntzan», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 96: 29-43.

Barrios, M., Osa, E., Muñoa, I., Elorza, I. eta Boan, K. (2008). Zenbait orientabide erregistroen trataeraz. Bilbo: Euskaltzaindia, Jagon Saila.

Conferencias y trabajos diversos (2013-05-26). Xabier Amuriza. Euskara batua zertarako nahi dugu? Hizkune [Bideoa]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=8Un2TEkgYFA (2023ko apirilaren 21ean kontsultatua).

Cuenca Villarín, M. H. (2019). «¿Se puede enseñar la pronunciación?», Euskera 64: 2, 2: 959-976. https://doi.org/10.59866/eia.v2i64.45 DOI: https://doi.org/10.59866/eia.v2i64.45

Diaz de gereñu, L. (2017). «Eskola bidezko euskararen biziberritzea: arrakastarako baldintzak aztergai», Euskararen biziberritzea: marko, diskurtso eta praktika berriak birpentsatzen. Udako Euskal Unibertsitatea: 101-126.

Dolz, J. eta Gagnon, R. (2008). «Le genre du texte, un outil didactique pour développer la langage oral et écrit», Pratiques 137/138: 179-198. https://doi.org/10.4000/pratiques.1159 DOI: https://doi.org/10.4000/pratiques.1159

Dolz, J. eta Schneuwly, B. (1997). «Géneros y progresión en expresión oral y escrita. Elementos de reflexión a partir de una experiencia realizada en la Suiza francófona», Textos de Didáctica de la Lengua y la Literatura 11: 77-98.

Dolz, J. eta Schneuwly, B. (1998). Pour un enseignement de l'oral. Initiation aux genres formels à l'éco-le. Paris: ESF Éditeurs.

EHB Jardunaldiak (2020). Xabier Paya: ikasle, ikusle, ekoizle... [Bideoa]. You-tube. https://www.youtube.com/watch?v=2xzf3GQAylM (2023ko martxoaren 22an kontsultatua).

EITB. (2021). Pilota: 4 1/2ko finala (2021): Altuna III - Laso [Bideoa]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=J37LC9I6vUA&t=3641s (2023ko ekainaren 20an kontsultatua).

EITB (2021). Zezen batek Martzelino harrapatu zuen eta bere Suzuki Vitarak bi-zitza salbatu zion [Bideoa]. Eitb.eus. https://www.eitb.eus/eu/telebista/programak/herri-txiki-infernu-handi/ibarra/bideoak/osoa/8329902/zezen-batek-martzelino-harrapatu-zuen-eta-bere-suzuki-vitarak-bizitza-salbatu-zion-/ (2023ko ekainaren 20an kontsultatua).

Esnaola, I. (2000). «Euskara nerabezaroan, gazteen hizkera eta motibazioa», Hik Hasi. http://www.hikhasi.eus/Artikuluak/20000601/euskara-nerabezaroan-gaz-teen-hizkera-eta-motibazioa (2023ko maiatzaren 25ean kontsultatua).

Euskal Idazleen Elkartea (2011). «Antzerkia eta ahozkotasuna», Uberan.eus. https://old.uberan.eus/?gatzetan-gordeak/erreportajeak/item/antzerkia-eta-ahozko-tasuna (2023ko apirilaren 4an kontsultatua).

Euskal Kultur Erakundea (2018). «Andoni Egaña: ahozkotasuna gaur egun». [Bideoa]. Argia. https://www.argia.eus/multimedia/solasaldiak/ahozkotasuna-egun(2023ko maiatzaren 30ean kontsultatua).

Euskaltzaindia (2023). Etorkizun-ikuspegia: aurkezpena osorik [Bideoa]. Youtu-be.https://www.youtube.com/watch?v=PrBnj0ShxTQ (2023ko martxoaren 16an kontsultatua).

Eusko Jaurlaritza (d. g.). Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna. Material didaktikoa. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza. Eusko Jaurlaritza. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila. http://nagusia.berritzeguneak.net/gaitasun/docs/competencias/esatari_trebeak2DBH.pdf (2023ko apirilaren 18an kontsultatua).

Eusko Jaurlaritza (2016). Heziberri 2020, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Curriculuma. Eusko Jaurlaritza. Hezkuntza, Hizkuntza politika eta Kultura Saila.

Galtzaundi Euskara Taldea(2022). «Tolosako kaleetako euskara-erabilera %52,5ekoa da». https://www.galtzaundi.eus/tolosako-kaleetako-euskara-erabilera--r5ekoa-da/ (2023ko martxoaren 5ean kontsultatua).

García Ángeles, S. (2007). «La imitación, la observación y el autoanálisis como recursos prácticos en la enseñanza de la pronunciación del español», in Las destrezas orales en la enseñanza del español L2-LE: XVII Congreso Internacional de la Asociación del Español como lengua extranjera (ASELE). Logroño, 27-30 de septiembre de 2006: 1151-1162. Universidad de La Rioja.

García-Azkoaga, I. M., Diazde Gereñu lasaga, L., Imaz Gaztelurrutia, A. eta Alegría Susperregui, A. (2010). Ahozkotasunaren irakaskuntza bigarren hezkuntzako testuliburuetan. TANTAK Euskal Herriko Unibertsitateko Hezkuntza Aldizkaria 22 (1). https://doi.org/10.1387/tantak.2187.

Garzia, J. (2004). «Euskara komunikatiboa», Euskarazko Kazetaritzaren I. Kongresua. https://www.argia.eus/kazetaritza2004/joxerragarzia.pdf.

Garzia, J., Egaña, A. eta Amonarriz, K. (2004). Euskararen kalitatea. Zertaz ari garen, zergatik eta zertarako. Eusko Jaurlaritza. Kultura Saila.

Garzia, J. (2007). «History of Improvised Bertsolaritza: A Proposal», Oral Tradition, 22/2:77-115. https://journal.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/artic-les/22ii/8_garzia3.pdf (2023ko apirilaren 10ean kontsultatua). https://doi.org/10.1353/ort.0.0010 DOI: https://doi.org/10.1353/ort.0.0010

Garzia, J. (2008). Jendaurrean hizlari. (Ahozko) komunikazio gaitasuna lantzeko eskuliburua. Irun: Alberdania.

Ginsburg, H. eta Opper, S. (1977). Piaget y la teoría del desarrollo intelectual, México: Prentice Hall Hispanoamericana.

HABE (2020). Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Curriculuma (2. argitaral-dia). HABE, Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea.

Henderson, A., Frost, D., TerguJeff, E., Kautszch, A., Murphy, D., Kirkovanaskva, a. eta Curnick, L. (2012). English pronunciation teaching in Europe survey: Selected results. Research in language. https:/www.researchgate.netpublication/270262770_The_English_Pronunciation_Teaching_in_Europe_Survey_Selected_Results. https://doi.org/10.2478/v10015-011-0047-4 DOI: https://doi.org/10.2478/v10015-011-0047-4

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa saila. Eusko Jaurlaritza (2010). 97/2010 Dekretua, martxoaren 30ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma sortu eta ezartzeko den dekretua aldatzen duena. EHAA.

Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea (2020). Elkarrekintza - Karmele Perez Lizarralde [Bideoa]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=Gn8so69T8WE (2023ko apirilaren 13an kontsultatua).

Hik Hasi (2001). «Motiboezaguerabilpenaren zioak», Hik Hasi 61. http://www.hikhasi.eus/Artikuluak/20011001/motiboezaguerabilpenarenzioak (2023ko apirilaren 10ean kontsultatua).

Ires, W. eta Tur, G. (2016). «La reeducación del cuerpo y la oralidad: dos caras de la misma moneda», Revista Oralidad-es 2 (3): 33-37.

Iraola, A. (2023). «Euskarak irabazteko auziak. "Egoera dena kontuan hartuta, egun dagoen erabilera maila altua da"». Berria egunkaria. https://www.berria.eus/udako_serieak2023/08/01/euskarak-irabazteko-auziak/inaki-iurrebasoren-tesia.html (2023ko maiatzaren 2an kontsultatua).

Iurrebaso, I. (2023). Hizkuntza gutxituen jarraipena, ordezkapena eta indarberritzea neurtzeko demolinguistikazko tresna metodologikoak garatzen. Euskal Herrirako aplikazio praktikoa[Doktorego-tesia]. Euskal Herriko Unibertsitatea.

Marin, J. (2015). «Esatearen ederra: agertokitik ikasgelara», Euskera 60, 2: 451-476. http://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/80509.pdf (2023ko martxoaren 22an kontsultatua). https://doi.org/10.59866/eia.v60i2.128 DOI: https://doi.org/10.59866/eia.v60i2.128

Martínez Bermúdez, L. V. (2010). «Hizkuntzaren aldakortasuna». Soziolinguistika Eskuliburua: 85-130. Soziolinguistika Klusterra.

Martínez Lirola, M. (2021). «Role Play y desarrollo de competencias sociales: ejemplos en una clase de lengua inglesa role play and development of social competences: examples in an english language classroom», ENCUENTRO Revista de Investigación Educativa 29: 76-89. https://doi.org/10.37536/ej.2021.29.1925 DOI: https://doi.org/10.37536/ej.2021.29.1925

Maulyana, I. (2021). The Students' Engagement of Drill Technique in Speaking Class. University of Lampung. https://www.iosrjournals.org/iosr-jrme/papers/Vol-11%20Issue-1/Ser-6/D1101062023.pdf (2023ko ekainaren 11n kontsultatua).

Mielgo merino, R. eta Ocio Endaya, B. (2021). Hizkuntzen didaktika eta irakasleen formakuntza: ibiliak eta ibiltzekoak. Euskara oinarri eta eleaniztasuna helburu, 201. https://www.researchgate.net publication/356144459_Hizkuntzen_didaktika_eta_irakasleen_formakuntza_ibiliak_eta_ibiltzekoak.

MuJika, A. (2023). «Euskainola», Naiz ataria. https://www.naiz.eus/eu/info/no-ticia/20230325 euskainola&sa=D&source=docs&ust=1692552508310647&usg=AOvVaw2QhMJgqPS-58afENm-BAHc (2023ko ekainaren 16an kontsultatua).

Oñederra, L. (2019). «Ahoskera arautzeaz eta ikaste-irakasteaz», Euskera 64, 2: 939-957. https://doi.org/10.59866/eia.v2i64.44 DOI: https://doi.org/10.59866/eia.v2i64.44

Oihaneder euskararen etxea (2021). Ahoskera laborategia - Lurdes Oñederra eta Oroitz Jauregi [Bideoa]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=0g-PODSwBPtQ&t=1465s (2023ko martxoaren 28an kontsultatua).

Ozaeta Elorza, A. eta Garro Larrañaga, E. (2010). «Nola bihurtu ahozkoa irakasgarri? generoetan oinarritutako proposamen baterantz», Hik Hasi 25. monografikoa: Ahozko hizkuntza lantzen: haur hezkuntzan hasi eta unibertsitateraino: 23-31. Lasarte: Xangorin.

Ozaita, J. (2014). «Hurbilpen bat Tolosaldeko gazteek hitanoari buruz duten pertzepzio, diskurtso eta praktikara», BAT Soziolinguistika Aldizkaria2 (91): 83-103.

Paya, X. (2013). Ahozko Euskal Literaturaren Antologia. Euskal Antologiak saila. Donostia: Etxepare Euskal Institutua.

Perez, A. (2020). «Alberto Barandiaran: Esperientziarena da euskal kulturak irabazteko duen bataila», Argia.https://www.argia.eus/argia-astekaria/2700/alber-to-barandiaran-kultur-transmisioa-hezkuntzan (2023ko apirilaren 10ean kontsultatua).

Perez, E. eta Azpeitia, A. (2014) «Ahozkotasunaren printzak Koldo Mitxelenaren enuntziatu parentetikoetan», Egungo Zenbait Ikerlerro 29: 45.

Perez, K. (2014). Irakasleen prestakuntza ahozko hizkuntzaren lanketa eskolan sustatzeko. Praktika gogoetatsuan oinarritutako prozesu baten azterketa. [Doktorego-tesia]. Mondragon Unibertsitatea.

Perrenoud, P. (1991). « Bouche cousue ou langue bien pendue? L'école entre deux pédagogies de l'oral ». Wirthner, M. et al. (eds.), Parole étouffée, parole libérée: fondements et limites d'une pédagogie de l'oral (15-40). Geneva: Delachaux & Niestle.

Sarasua, J. (2013). Hiztunpolisa. Euskaltasunaren norabideaz apunteak. Iruñea: Pamiela.

Soziolinguistika klusterra(2022). Hizkuntzen erabileraren kale neurketa. UEMAko udalerria eta Tolosaldea, 2021. https://soziolinguistika.eus/eu/argitalpenak/hizkuntzen-erabileraren-kale-neurketa-uemako-udalerriak-eta-tolosaldea-2021/ (2023ko apirilaren 13an kontsultatua).

TerguJeff, E. (2012). «English pronunciation teaching: Four case studies from Finland», Journal of Language Teaching and Research 3 (4): 599-607.https://doi.org/10.4304/jltr.3.4.599-607 DOI: https://doi.org/10.4304/jltr.3.4.599-607

Zabala, J. L. [@JuanLuisZabala] (2020-12-10). «Niri ondo iruditzen zait aukera hori egitea, eta ulertzen dut batuarekiko errezeloa. Baina uste dut hobe dela euskara batuari forma kolokialak ematea, euskara batuari kolokiala izateko aukera ukatzea baino». Twitter. https://twitter.com/JuanLuisZabala/status/1336963043197149184 (2023ko irailaren 8an kontsultatua).

Zabala Alberdi, J. (2012). «Ahozko konpetentziak derrigorrezko bigarren hezkuntzan: Sekuentzia Didaktikoak Tolosako laborategian», Ikastaria 18: 179-193.

Zabala Alberdi, J. (2013). «Ahozko hizkuntza derrigorrezko bigarren hezkuntzan. Esku hartzea eta ikasleen garapena Tolosako esperientzian», Bat Soziolinguistika Aldizkaria 87-88: 127-148.

Zabala Alberdi, J. (2016). «Zer egin ahozko komunikazioa eskolan lantzeko?», BAT Soziolinguistika Aldizkaria 101:107-125.

Zabala Alberdi, J. (2018). Ahozko komunikazioa irakastea. Norabide bat ahozko hizkuntzaren argitan. Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia.

Zalbide, M. (2002). «Ahuldutako hizkuntza indarberritzea: teoriak zer dio?», in Ikastolen IX. Jardunaldi Pedagogikoak, 2002.