Aldizkariari buruz

  • ISSN: 0210-1564 (inprimatutako bertsioa)
  • ISSN: 2792-2278 (bertsio elektronikoa)
  • Aldizkariaren izenburua: Euskera ikerketa aldizkaria
  • DOI: 10.59866/eia

Aldizkariari buruzko xehetasunak

Euskera ikerketa aldizkariak Akademiaren lan esparruetako ikerketa-artikulu originalak, liburu-aipamenak eta antzekoak jasotzen ditu, eta paperean eta euskarri elektronikoan argitaratzen da. Euskera ikerketa aldizkariaren aurrekari gisa, Euskera Euskaltzaindiaren agerkari ofiziala izan da 1920. urtetik 2022ra bitartean.

Euskaltzaindia, euskararen akademia, sortu eta berehala zeregin handietan sartu zen euskarari buruz, eta hori Gerra Zibilaren aurreko aldian ongi islaturik ageri da agerkarian. Espainiako Gerra Zibilak (1936-1939) eta ondorengo diktadurak debekua ekarri zuen. Ondorioz, agerkaria hainbat urtetan ez zen argitaratu. Bigarren Mundu Gerra amaitu eta gero, nazioarteko aldaketaren ondorioz, Euskaltzaindia, arian-arian, ekimen berriak sustatzen hasi zen eta, 1956tik aurrera, Euskera agerkaria berriro argitara ematen hasi zen. Arantzazuko Biltzarretik (1968tik) aurrera Euskaltzaindiak erabaki ugari hartu zituen lexikoan, fonologian, gramatikan eta onomastikan. Arau, erabaki, irizpen eta gomendio horiek Euskera agerkarian agertuz joan dira.

Espainiako Erresumak Euskaltzandia 1976an Errege Akademia gisa onartu zuen. 1979an Euskadiko Autonomia Estatutua aldarrikatu zen eta, 1982an, Nafarroako Foruaren Hobekuntza Legea. Testuinguru sozial horretan, Akademia ofizialtasuna eta errekonozimendua lortuz joan zen eta horrek eragin zuzena izan zuen haren agerkarian. Hartara, 1980an “Aurkibidea (1920-1979)” osatu eta argitaratu zen, aro bat markatuz eta agerkariarentzat aldi berri bat nolabait iragarriz. Euskaltzaindiaren jardun akademikoa ugaltzen zihoan eta Arrasateko 1979ko eta Iruñeko 1984ko Biltzarrek garrantzi handia izan zuten, bertara euskal gramatikako arlo askori buruzko lanak aurkeztu baitziren. Horiek Euskera agerkarian argitara ematean, Euskaltzaindiak, berriz ere, darabilen normaltze- eta arautze-lana noraino heltzen zen erakutsi zuen.

XXI. mendeko lehen hamarkadaren hondarrean, Euskera agerkaria berriztatu egin zen eta kalitate zein homologazio irizpideetan urrats batzuk egin ziren, batik bat, garaiko aldizkari zientifikoen esparruko estandarizazio mailetara egokitzeko. Idazketa-kontseilua (2009) eta Aholku batzordea (2010) eratu ondoren, LATINDEX katalogoan indexatu eta datu-base batzuetan (ISOC, DIALNET, INGUMA, ESCI) onartua izan da, bai eta lau hizkuntzatan erabiltzeko aukera eskaini ere (euskara, gaztelania, frantsesa eta ingelesa), euskal kulturaren esparruan erreferentziazko aldizkaria izateko xedearekin. Aro berri honetan murgilduak agerkariaren hedadura suspertzeko ekimenak egin ziren. Dagoeneko berrehun ikerketa artikulutik gora argitaratuak dira eta euskal hizkuntzaren ikasketetan erreferente diren askoren sinadurak ikus daitezke.

2023tik aurrera bi argitalpen dira: batetik, Euskera ikerketa aldizkaria, eta, bestetik, Euskaltzaindiaren buletina. Lehenak, Akademiaren lan esparruetako ikerketa-artikulu originalak, liburu-aipamenak eta antzekoak jasotzen ditu, eta paperean eta euskarri informatikoan argitaratzen da. Bigarrenak Euskaltzaindiaren lana eta bizitza akademikoa biltzen ditu eta modu elektronikoan argitaratzen da.

Euskera ikerketa aldizkariak bi zenbaki argitaratzen ditu urtero: lehena martxo-apirila inguruan (urtarrila-ekaina aldiari dagokiona) eta bigarrena iraila-urrian (uztaila-abendua aldikoa). Ikerketa artikuluak argitaratzeko, Idazketa kontseiluak, anonimotasuna bermatuz, kanpo ebaluatzaileen iritzia jasoko du PEER REVIEW itsu bikoitza sistema erabiliz.

Lan-esparrua eta estaldura

Euskera ikerketa aldizkaria sei hilero argitaratzen da, kanpo adituen azterketa bikoitza erabiltzen du eta bere helburu nagusia lan zientifiko eta akademiko originalak argitaratzea da. Hauek dira aldizkariaren lan-esparru nagusiak:

  • Euskal Dialektologia
  • Euskal Filologia
  • Euskal Gramatika
  • Euskal Lexikografia / Lexikologia
  • Euskal Onomastika
  • Euskararen Fonetika eta Fonologia
  • Euskararen Historia
  • Euskararen Semantika eta Pragmatika
  • Hizkuntzalaritza orokorra
  • Hizkuntzaren arautzea
  • Hizkuntzaren irakaskuntza
  • Hizkuntzaren normalizazioa
  • Itzulpengintza
  • Jurilinguistika eta hizkuntza-zuzenbidea
  • Literatura
  • Soziolinguistika
  • Teknologia berriak eta hizkuntza
  • Zientzia arloetako euskara teknikoak

Ikerketa arlo hauekin zerikusia duten txostenak eta dokumentuak ere argitaratu ahal izango dira. Halaber, euskararekin harremanetan dauden beste diziplina batzuetako lanak argitara daitezke, Historia, Zuzenbidea, Antropologia, Arkeologia eta Soziologia, kasurako. Argitara ematen diren testu horien bidez, Euskera ikerketa aldizkariak euskararen eta euskal kulturaren adierazpide diren jakintzak eta baloreak zabaldu eta transmititu nahi ditu.

Argitaratzeko hizkuntzak

Artikuluak, oharrak, txostenak eta iruzkinak Euskal Herriko mundu akademikoan erabiltzen diren hizkuntzatan argitaratuko dira. Beren-beregi euskaraz argitaratzea sustatuko da, baina ingelesez, gaztelaniaz eta frantsesez idatzitako lanek ere lekua izango dute. Horietatik kanpo beste hizkuntzaren batean idatzitako artikulua iritsiko balitz, Idazketa kontseiluak erabakiko luke onartu ala ez.