Los meses del año: punto de vista etnolingüístico

Autores/as

  • Kepa Diéguez Barahona Investigador independiente

DOI:

https://doi.org/10.59866/eia.v2025i10.303

Palabras clave:

meses, etnolingüística, cultura, léxico, calendario, romanos

Resumen

Las reflexiones sobre las denominaciones de los meses de uso habitual en euskera han sido realizadas por algunos autores desde una perspectiva lingüística y antropológica. Ante un tema tan arraigado y común en la cultura vasca, e intrigados por saber de dónde provienen dichas denominaciones, mucha gente ha hecho pública su opinión de una u otra manera, a menudo inadecuadamente, al no utilizar las herramientas apropiadas para ello. Con el fin de dar una acertada estructuración y claridad a este interesante tema, el autor propone utilizar la metodología etnolingüística, combinando léxico y cultura, inevitablemente elementos de interacción mutua.

Descargas

Los datos de descarga aún no están disponibles.

Referencias

Agud, Manuel eta Tovar, Antonio (1988-1994). Materiales para un diccionario etimológico de la lengua vasca, I-XXI, ASJU 22 (1), 23 (2 eta 3), 24 (1, 2 eta 3), 25 (1, 2 eta 3), 26 (1, 2 eta 3), 27 (1, 2 eta 3) eta 28 (1, 2 eta 3).

Azkue, Resurrección María (1969) [1905-1906]. Diccionario vasco-español-francais (DVEF). Bilbo: La Gran Enciclopedia Vasca.

Azkue, Resurrección María (1989) [1935-1947]. Euskalerriaren Yakintza. Bilbo: Euskaltzaindia, Madril: Espasa Calpe. (3. arg.).

Barandiaran, Ignacio (1973). Guipúzcoa en la Edad Antigua. Protohistoria y romanización. Donostia: Caja de Ahorros Provincial de Guipúzcoa.

Bernárdez, Enrique (2008). El Lenguaje como cultura. Una crítica del discurso como lenguaje. Madril: Alianza Editorial.

Caro Baroja, Julio (1984). Sobre la religión antigua y el calendario del Pueblo Vasco. Donostia: Txertoa Argitaletxea.

Casado Velarde, Manuel (1988). Lenguaje y cultura. La etnolingüística. Madril: Síntesis.

Coseriu, Eugeniu (1981). «La socio- y la etno-lingüística: sus fundamentos y sus tareas», Anuario de Letras XIX: 5-30.

Diéguez, Kepa (2008). Eguraldia eta kultura euskaldunen artean. Donostia: Gaiak.

Diéguez, Kepa (2021). Euskal lexiko etnometeorologikoaren azterketa. (Doktorego-tesia, EHU/UPV). Kontsultagai: [https://addi.ehu.es/handle/10810/53666].

Diéguez, Kepa (2022). «Euskal lexiko etnometeorologikoaren azterketa: kultura eta kognizioa», ASJU 56 (2022): 271-299. DOI: https://doi.org/10.1387/asju.23359

Diéguez, Kepa (2024). «Urtaroak: ikuspegi etnolinguistikoa», Euskera Ikerketa Aldizkaria 69 (2): 93-122. Kontsultagai: [https://doi.org/10.59866/eia.v69i2.287]. DOI: https://doi.org/10.59866/eia.v69i2.287

Duranti, Alessandro (2000). Antropología linguística. Cambridge: Cambridge University Press.

Ernout, Alfred eta Meillet, Antoine (1932). Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots. Paris: Klincksieck.

Euskaltzaindia. Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Argitalpen digitala). Kontsultagai: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=hasiera&Itemid=1693&lang=eu].

Euskaltzaindia. Euskararen Herri Hizkeren Atlasa. (Argitalpen digitala). Kontsultagai: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ehha&Itemid=466&lang=eu&layout].

Euskaltzaindia. Orotariko Euskal Hiztegia. (Argitalpen digitala). Kontsultagai: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=1694&lang=eu].

Fernández Guizzetti, Germán (1957). «La etnolingüística: del mundo del idioma al mundo de la cultura», Revista de Antropología 5 (1): 75-93. DOI: https://doi.org/10.11606/2179-0892.ra.1957.110361

Garate, Gotzon (1998). 27.173. Atsotitzak/Refranes/Proverbes/Proverbia. Bilbo: Mensajero. Kontsultagai: [http://www.ametza.com/bbk/htdocs/garate.htm].

Gorostiaga, Juan (1958). «Los nombres vascos de los meses», Euskera III: 51-55.

Hartsuaga, Juan Ignazio (1987). Euskal mitologia konparatua. Donostia: Kriseilu.

Lakarra, Joseba Andoni (zuz.) (2019). Euskal Hiztegi Historiko Etimologikoa (EHHE-200), J. Manterola (koord.). Bilbo: Euskaltzaindia.

Martin Camacho, Juan Carlos (2016). «Hacia una caracterización de una disciplina lingüística (casi) olvidada: la etnolingüística», ELUA 30: 181-212. DOI: https://doi.org/10.14198/ELUA2016.30.09

Martin, William (1847). An encyclopœdia of every-day knowledge, for the young. Londres: Sherwood, Gilbert eta Piper.

Merkel, Garlieb (1798). Die Vorzeit Lieflands. Berlin: Vossische Buchhandlung.

Mitxelena, Koldo (2011) [1972]. «Lengua y cultura», in Obras Completas. Lingüística General, II, ASJUren Gehigarriak bilduma, 55. zenbakia. Bilbo: EHU/UPV: 81-108.

Mitxelena, Koldo (1974). «El elemento latino-románico en la lengua vasca», FLV 17: 183-209. DOI: https://doi.org/10.35462/flv17.3

Mitxelena, Koldo (1985). Fonética Histórica Vasca. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia (ASJUren argitalpena). (3. arg.).

Monteano, Peio J. (2024). Vasconia en los siglos oscuros. De la caída de Roma al reino de Pamplona (409-905). Iruñea: Mintzoa.

Morant Marco, Ricard eta Díaz Rojo, José Antonio (2005). Etnolingüística. (Argitalpen digitala). Kontsultagai: [www.liceus.com].

Murdock, George Peter, Ford, Clellan S., Hudson, Alfred, Kennedy, Raymond, Simmons, Leo eta Whiting, John W.M. (1987-2000). Outline of cultural materials. New Haven (Connecticut): Human Relations Area Files.

Palmer, Gary B. (1996). Towards a theory of cultural linguistics. Austin: University of Texas Press. (Gaztelaniazko argitalpena, 2000. Lingüística cultural. Madril: Alianza Editorial).

Segura, Santiago eta Etxebarria Juan Manuel (1996). Del latín al euskara / Latinetik euskarara. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.

Wilkins, David (1976). Notional syllabuses: A taxonomy and its relevance to foreign language curriculum development. Londres: Oxford University Press.

Zabala, Pello (2000). Naturaren Mintzoa. Donostia: Alberdania.

Publicado

30-10-2025

Número

Sección

Artículos de investigación

Cómo citar

Los meses del año: punto de vista etnolingüístico. (2025). Euskera Ikerketa Aldizkaria, 2(70), 261-301. https://doi.org/10.59866/eia.v2025i10.303

Artículos más leídos del mismo autor/a